Drugi peron i inne opowiadania

Stephen King pisał, że horror jako gatunek „istnieje na trzech mniej lub bardziej oddzielonych od siebie poziomach, przy czym każdy z nich jest odrobinę mniej wyrafinowany niż poprzedni”. Ten najmniej wyrafinowany to poziom obrzydliwości, w którym uczucie przerażenia wywołuje się za pomocą prezentacji różnego rodzaju okropieństw odwołując się do obrazów powodujących instynktowną reakcję ucieczki. Z kolei najbardziej zaawansowaną płaszczyzną literackiego horroru jest groza, powodowana przez podskórny lęk przed czymś, co choć nie jest nazwane, ale czego obecność wzbudza w nas niepokój. Zebranym w tomie Drugi peron i inne opowiadania opowiadaniom Agnieszki Kwiatkowskiej zdecydowanie bliżej do tej ostatniej.

Na zbiór Drugi peron i inne opowiadania składa się siedem, w większości dość krótkich opowiadań. Otwierające antologię Świat według łyżeczki to zaledwie dwie strony, które jednak na długo zapadają w pamięć za sprawą dość przewrotnego zakończenia. A świat z perspektywy tytułowej łyżeczki wygląda zaiste dość oryginalnie. Podobny zabieg autorka zastosowała w opowiadaniu Trzy miasta, w którym bohaterką uczyniła dość specyficzną „damę”.

Interesujące pomysły łączy Agnieszka Kwiatkowska z pełnymi empatii opisami stanów emocjonalnych bohaterów swoich opowiadań. Dobrym przykładem tego jestem opowiadanie Mali powstańcy, w którym stopniowo zaczynamy dostrzegać prawdziwą naturę powracającego do Warszawy głównego bohatera. Z kolei w Zapachu kamienia przeglądamy się postaci obdarzonej dość niezwykłą umiejętnością, dzięki której odkrywa ona rodzinne sekrety. Zaułek zaginionych to z studium psychozy, opowieść o strachu, który może zrujnować życie.

Medium i tytułowy Drugi peron to najdłuższe z zebranych w tomie tekstów, a zarazem zdecydowanie najlepsze. Pierwszy z nich to melancholijna opowieść o utraconej miłości, której odzyskanie może przynieść jeszcze więcej bólu i cierpienia. Z kolei Drugi peron to znakomicie rozwijająca się opowieść, w której przenosimy się w świat czyhających na kolejowych dworcach zagrożeń. Trudno nie doszukiwać się w tym opowiadaniu inspiracji twórczością Stefana Grabińskiego, jednak autorka nie naśladuje stylu legendy polskiej literatury grozy, a jedynie wykorzystuje motywy, które często pojawiały się w jego twórczości. Czytelnik powolutku odkrywa kolejne elementy świata przedstawionego, dając się wciągnąć w intrygujący i przerażający świat kolejowych podróży. Po przeczytaniu Drugiego peronu inaczej spojrzycie na małe, opustoszałe, położone na odludziu dworce.

Szkoda, że w zbiorze Drugi peron i inne opowiadania znaleźć można tak mało dłuższych opowiadań autorki, która potrafi znakomicie budować napięcie, odwołując się ludzkich lęków. W dłuższych formach Agnieszce Kwiatkowskiej udało się zbudować sugestywne obrazy świata, w którym bohaterowie muszą stawić czoła nieznanemu, którego natura okazuje się dość prozaiczna.

Drugi peron i inne opowiadania to zaledwie 88 stron wciągającej literatury grozy. Szkoda, że książkowy debiut Agnieszki Kwiatkowskiej jest taki krótki, co tylko zaostrza apetyt na jej kolejne wydawnictwa.

Agnieszka Kwiatkowska, Drugi peron i inne opowiadania, Odmienne Stany Grozy. Biblioteczka Okolicy Strachu, Phantom Books Horror, Szczecinek 2017.