Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat

Choć głos i gitara Syda Barretta wypełniają tylko pierwszy studyjny album zespołu Pink Floyd, to jego duch pojawia się praktycznie na każdej kolejnej płycie zespołu. Biografia tego wrażliwego muzyka i poety, który po sławę sięgnął prawdopodobnie zbyt szybko, fascynuje a zarazem prowokuje do stawiania pytań o cenę jaką przychodzi zapłacić za sławę. Napisana przez Juliana Palaciosa książka Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat jest próbą przyjrzenia się fenomenowi Syda Barretta, jego artystycznej drodze, chorobie oraz zespołowi, który współtworzył.

Książka Palaciosa to publikacja pod wieloma względami unikalna. Jeśli spodziewacie się łatwej lektury prezentującej losy gwiazdy, która ugięła się pod presją sławy i wszechobecnych w czasach kontrkultury narkotyków, to nie odnajdziecie w niej tego typu uproszczeń. Autor przedstawił wieloaspektowy obraz losów młodego artysty, starając się możliwie w pełni ukazać złożony portret Syda Barretta. Palacios dokładnie przyjrzał się drugiej połowie dwudziestego wieku oraz atmosferze ówczesnego londyńskiego światka artystycznego. Rozmowy z licznymi przedstawicielami bohemy tamtych czasów ukazały kontekst, w którym Syd Barrett funkcjonował.

Właśnie dbałość Palaciosa o ukazanie świata, w którym narodził się rock psychodeliczny, stanowi największą zaletę książki. Autor barwnie oddaje klimat kulturalnej rewolucji, jaka zachodziła w ówczesnym Londynie. „Colin Turner – pisze Palacios – był młodym modsem, który często bywał w Tiles, gdy szał na swingujący Londyn zaczął zanikać. Jego kumple w jakiś sposób dowiedzieli się, że przy tej samej ulicy dzieje się coś dziwnego. Postanowili zaryzykować i wpaść do UFO. Turner opowiadał: «Gdy zbliżaliśmy się do klubu, zobaczyliśmy długowłosego gościa ubranego jedynie w bieliznę i sznur małych dzwoneczków. Jakby tego było mało, kręcił się dookoła własnej osi na środku ulicy. Podobnie jak wielu innych wziął mieszankę LSD i speeda»”.

Na tym nie skończyła się historia tańczącej postaci. „Turner i jego kumple – kontynuuje Palacios – patrzyli z niedowierzaniem, jak szalony imprezowicz obraca się ze zwierciadlanymi krążkami przyklejonymi do czoła i oczami wirującymi niczym wiatraki. Policja z posterunku przy Tottenham Court Road pojawiła się na miejscu i aresztowała beztroskiego wariata. Mundurowi chcieli mu spuścić solidny łomot, ale jego błogi stan i nieinwazyjne zachowanie ostudziły ich zapędy. Nie mając pojęcia co z nim zrobić, siłą doprowadzili go do z powrotem do UFO. «To jeden z was?», spytali Micka Farrena, który stał przy wejściu tradycyjne ubrany w czarną skórzaną kurtkę. «Weźmiemy go», odpowiedział.

Tego typu opisy pokazują pozytywne szaleństwo kontrkultury lat sześćdziesiątych, ale także wskazują na zagrożenia, których ofiarą padli licznie jej członkowie. Z jednej strony to czas, w którym młodzi ludzie byli w stanie stworzyć silne więzi wspólnotowe. Poczucie swobody i chęć poszukiwania własnej drogi stanowiły czynnik jednoczący młodych. Z drugiej strony łatwość dostępu do substancji poszerzających świadomość, które służyć miały dobrej zabawie, ale też i duchowym poszukiwaniom, stała się dla wielu przekleństwem.

Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat to przede wszystkim jednak opowieść o fascynującym artyście, próba przeniknięcia jego sztuki oraz tego, co na nią wpływało. Palacios wykonał olbrzymią pracę pokazując w jaki sposób literackie i muzyczne fascynacje Barretta przeniknęły do jego własnej twórczości. Wiele z tych źródeł poddaje osobne analizie, pokazując co z nich można odnaleźć w słowach i muzyce stworzonych przez muzyka z Cambridge.

Palacios pokazuje też sugestywnie zderzenie marzeń młodego muzyka z realiami przemysłu muzycznego, który krytyce poddał Roger Waters w tekstach zawartych na płycie „Wish You Were Here”. Podczas sesji nagraniowych do tej płyty, w studio zawitał Syd Barrett, co wywołało konsternację muzyków Pink Floyd. Rozstanie z Barrettem kładło się przez wiele lat cieniem na muzykach zespołu, którzy zdecydowali się pożegnać z przegrywającym walkę z narkotykami i własną psychiką wokalistą.

https://www.youtube.com/watch?v=NozNRxVleJ0

Palacios barwnie opisuje, jak ciężko znosił Barrett ograniczenia nakładane na muzykę zespołu podczas prac nas albumem „The Piper at the Gates of Dawn”. Dla muzyków przyzwyczajonych do improwizacji, to ciągłego poszukiwania nowych form wyrazu, zamknięcie w piosenkowych formach nie było z pewnością łatwe. Debiutancki album pozostaje świadectwem twórczego geniuszu Barreta, jego zdolności do pisania doskonałych piosenek i baśniowych, pełnych niezwykłych metafor tekstów.

Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat to biografia napisana w niezwykle literacki sposób. Julian Palacios z pewnością nie zamierzał napisać podręcznikowego wykładu na temat losów Syda Barreta i wczesnych Pink Floyd. Jego opowieść czyta się jak powieść, pełną wspomnień osób, które uczestniczyły w tamtych wydarzeniach. Książka pełna jest dygresji, które umożliwiają lepsze zrozumienie życiowej drogi Barretta.

Kolejnym elementem poświadczającym unikalność biografii autorstwa Juliana Palaciosa jest jej interdyscyplinarność. Dzięki odwołaniu się do wiedzy z różnych dziedzin przyglądających się ludzkiemu życiu udało mu się przyjrzeć postaci Barretta z wielu stron. Takie podejście umożliwiło mu także lepsze pokazanie kluczowych momentów w życiu muzyka, które doprowadziły do jego choroby i wycofania się ze świata muzyki.

Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat to książka, którą fani zespołu Pink Floyd, a także samego Syd Barretta powinni poznać. Autor pokazuje narodziny fenomenu oraz rolę jaką w tym procesie odegrał Barrett. Książkę najlepiej czytać, słuchając pierwszej płyty zespołu.

Julian Palacios, Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat, tłum. Jakub Michalski, Wydawnictwo SQN, Kraków 2015.